Hoe wordt een bedrijf duurzaam? In eerdere artikelen in deze serie gaven we een definitie en voorbeelden van duurzaam ondernemen. Ook keken we naar de voordelen van duurzaam ondernemen. In dit laatste artikel bespreken we ten slotte onder meer de targets van duurzaamheid. Want hoe meet je duurzaamheid? Verder we bespreken we het belang van communicatie omtrent de duurzaamheid van een bedrijf, bijvoorbeeld middels duurzaamheidsindices. Ten slotte gaan we op op een businessmodel voor duurzaamheid.
Om duurzaamheid uit te drukken, moet een bedrijf milieu-integriteit, sociale gelijkheid en economische welvaart bezitten. Een moeilijkheid aspect is het meten en uitdrukken van duurzaamheid. In traditionele boekhouding verwijst de “bottom line” naar ofwel winst of verlies. Full cost of social accounting voegt met TBL twee andere varianten toe, namelijk de sociale en ecologische. Met de ratificatie van de standaard van de Verenigde Naties werd dit de dominante benadering voor de openbare sector. In sommige landen bestaan wettelijke vereisten voor sociale accounting, auditing en rapportage, maar een internationaal akkoord hierover is niet gehaald.
ISO, de International Organization for Standardization, lanceerde in 2010 een internationale norm waarmee richtlijnen voor maatschappelijke verantwoordelijkheid verstrekt werden met de naam ISO 26000 of ISO SR. Het doel is om bij te dragen aan wereldwijde duurzame ontwikkeling. Dit door het bedrijfsleven en andere organisaties aan te moedigen om maatschappelijke verantwoordelijkheid uit te oefenen door hun invloed op werknemers, de natuurlijke omgeving en gemeenschappen te verbeteren. ISO 26000 is een vrijwillige begeleidingstandaard, zodat deze niet kan worden gebruikt als basis voor audits, conformiteitstests en certificaten. De richtlijnen geven advies over maatschappelijk verantwoord gedrag en mogelijke acties. Zo worden gebruikers aangemoedigd zich te melden bij hun stakeholders en feedback te vragen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Er zijn een aantal redenen die ten grondslag liggen aan de overtuiging dat een duurzame onderneming financieel beter zal presteren dan collega’s. 1) Duurzaam ondernemen kan bedrijven laten profiteren door bezorgde, sociale consumenten aan te trekken. 2) Het kan bijdragen aan het verminderen van de dreiging van overheidsregulering. 3) Het kan activisten en non-gouvernementele organisaties tevreden stellen. En 4) het kan leiden tot materiële efficiëntie, energiebesparing en afvalvermindering. Argumenten zoals deze benadrukken het belang van informatie over duurzaamheid in het verminderen van informatie-asymmetrie en onzekerheid met betrekking tot factoren die van invloed zijn op bedrijfswaarde.
De op kennis gebaseerde economieën die vandaag de dag de overhand hebben, pleiten voor erkenning van immateriële middelen die meestal niet opgenomen worden in de jaarrekening. Duurzaamheidsindices zijn ontwikkeld met het doel om stakeholders meer inzicht te geven. Aangezien het de goedkeuring van gerespecteerde partijen buiten de organisatie weerspiegelt, wordt de notering op de genoemde indices beschouwd als een belangrijke prestatie en signalering van de reputatie van een onderneming. De reputatie van een onderneming signaleert onder meer waarde-relevante informatie aan beleggers over hoe effectiviteit van de organisatie van het bedrijf te vergelijken met die van de concurrerende ondernemingen. Daarnaast zien zij duurzaamheid als een signaal van toegenomen capaciteit om kansen te grijpen, kostenbesparingen te verkrijgen, en de nadelige gevolgen van falen, boetes en rechtszaken te minimaliseren. Daarnaast krijgen bedrijven opgenomen in indices de reputatie van marktleider op strategische gebieden als economische, milieu- en sociale aspecten.
De belangrijkste onzekerheid voor duurzame ondernemers is of er sprake zal zijn van een businessmodel voor hun innovaties. Het voornaamste doel van een businessmodel is, vanuit een praktisch oogpunt, om organisaties de kans te geven waarde te creëren, leveren en vast te leggen. Een businessmodel kan gebaseerd zijn op financieel rendement, niet-financiële effecten zoals verbeterde reputatie, of de vermindering van sociale en milieu-kwalen. Zo’n duurzaam businessmodel wordt beschreven door een situatie waarin economisch succes is toegenomen, en milieu- en sociale kwesties de benodigde aandacht krijgen. De meeste bedrijven bezitten het potentieel voor één of meerdere businessmodellen voor duurzaamheid. Maar dit wordt vaak niet (h)erkend als gevolg van accounting, management- en informatiesystemen en organisatorische rigiditeit.
Een businessmodel voor duurzaamheid wordt gekenmerkt door drie eisen. 1) Het bedrijf moet een vrijwillige activiteit realiseren met de bedoeling bij te dragen aan de oplossing van maatschappelijke of milieuproblemen. 2) Daarnaast moet deze activiteit een positief bedrijfseffect of economische bijdrage leveren, welke gemeten of overtuigend bepleit kan worden, zoals kostenbesparingen, verkoopstijging, toegenomen concurrentievermogen of winst, en reputatietoename. 3) Er moet een duidelijke en overtuigende argumentatie bestaan dat een bepaalde activiteit heeft geleid of zal leiden tot zowel de beoogde maatschappelijke en milieueffecten als het economische effect. Het implementeren van een effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling vereist een groot aantal stappen, processen, en een focus op metriek en communicatie. De topbedrijven die in staat zijn om een dergelijke strategie te implementeren, blinken uit in het bijpassen van moeilijke milieuconcepten bij heldere, bruikbare en meetbare initiatieven.
We publiceerden recentelijk ook twee langere artikelen over dit onderwerp:
Duurzaamheid door bedrijven bevorderen Duurzaam leven en wonen
In onze blog lees je nog meer artikelen over duurzaamheid. Ook verwijzen we je graag naar onze whitepaper over duurzaamheid. Daarin gaan we uitgebreider in op het onderwerp.
Dit artikel is onderdeel van een serie.
Lees meer:
Deel 1 – Duurzaam ondernemen – wat is duurzaamheid voor bedrijven? Deel 2 – Voorbeelden van duurzaamheid voor bedrijven Deel 3 – Voordelen voor duurzame bedrijven – concurrentie, winst en stakeholders Infographic – Duurzaamheid voor het bedrijfsleven Bronnen – Bronnen 3Bplus artikelen duurzaam ondernemen