Wat is klimaatverandering? In dit eerste artikel beantwoorden we deze vraag. In de volgende artikelen gaan we in op de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering, en duurzaamheid. Door onder meer het verbranden van fossiele brandstoffen, en het kappen en platbranden van bossen is de mens bezig het klimaat dusdanig te veranderen dat het voortbestaan van alle organismen in gevaar is gekomen. Een duurzamere manier van leven, werken en wonen, is nodig om klimaatverandering een halt toe te roepen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
De meest algemene definitie van de klimaatverandering is een verandering in de statistische eigenschappen (voornamelijk het gemiddelde en de spreiding) van het klimaatsysteem beschouwd over lange periodes. Fluctuaties over periodes korter dan een paar decennia behoren niet tot klimaatverandering. De huidige klimaatverandering wordt veroorzaakt door natuurlijke factoren, zoals variaties in zonnestraling en vulkaanuitbarstingen, maar voornamelijk door menselijke activiteiten. Door onder meer het verbranden van fossiele brandstoffen, en het kappen en platbranden van bossen heeft de mens de warmtebalans zodanig veranderd dat de gemiddelde temperatuur buiten de range is geraakt die de vastgelegde (menselijke) geschiedenis tot dusver heeft gekenmerkt. Vanwege vertragingen in het klimaatsysteem zal de impact van klimaatverandering nog vele decennia en – in sommige gevallen – vele eeuwen doorwerken.
Hoewel er nog veel te leren is, zijn de kernfenomenen, wetenschappelijke vragen en hypothesen rondom klimaatverandering grondig onderzocht. Deze zijn ferm overeind gebleven in debatten en de evaluatie van alternatieve verklaringen. Bewijs voor klimaatverandering is afkomstig uit een aantal bronnen die gebruikt kunnen worden om het klimaat in het verleden te reconstrueren. Voor het verre verleden betreft het grootste gedeelte hieruit veranderingen in indicatoren die het klimaat weerspiegelen, zoals vegetatie, ijskernen, verandering van de zeespiegel, en glaciale geologie. Wat betreft latere periodes kan men zich beroepen op archeologisch bewijs, mondelinge geschiedenis en historische documenten.
Wereldwijde verslagen van oppervlaktetemperaturen zijn beschikbaar vanaf de late 19de eeuw. Deze data werd tegen het midden van de 20ste eeuw aangevuld met atmosferische controles. Satellietgegevens die vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw verzameld worden, laten bovendien zien dat de hoeveelheid zonnestraling sinds die tijd niet toegenomen is. Het opwarmen in de afgelopen 30 jaar kan dus niet toegeschreven worden aan een toename van zonne-energie. Klimaatmodellen zijn niet in staat klimaatverandering te reproduceren wanneer slechts de output van de zon en vulkanische activiteit mee worden genomen. Deze werken alleen als menselijke activiteit mee wordt genomen. Meer dan 95% van de onderzoekers is zeker dat het fenomeen veroorzaakt wordt door toenemende concentraties broeikasgassen en andere menselijke activiteiten.
Dit artikel is onderdeel van een serie.
Lees meer:
Deel 2 – Oorzaken en gevolgen van klimaatverandering
Deel 3 – Duurzaamheid als antwoord op klimaatverandering
Infographic – Hoe bereiken we duurzaamheid?
Bronnen – Bronnen 3Bplus artikelen klimaatverandering
