078-2034021 algemeen@3bplus.nl

Duurzaamheid: Zo communiceer je over klimaatactie

Hoe bewegen we mensen tot klimaatactie – deel 3

In deze serie artikelen bespreken we klimaatveranderingscommunicatie. We kijken naar mogelijke manieren om het publiek tot actie tegen klimaatverandering te bewegen. In voorgaande artikelen gingen we onder meer in op de boodschap, frames en doelgroepen. Dit derde artikel volgt een vervolg hierop. In het kader van klimaatveranderingscommunicatie die als doel heeft mensen te bewegen tot actie tegen klimaatverandering gaan we in op de boodschapper, het kanaal en het concretiseren van de klimaatveranderingscommunicatie-inspanning.

Klimaatveranderingscommunicatie – boodschapper

Boodschappers vormen een belangrijk aspect van framing en zijn van cruciaal belang bij het vaststellen van de geloofwaardigheid van de overgebrachte informatie. Boodschappers geven als het ware een keurmerk aan informatie die voor het publiek anders lastig zou zijn te beoordelen als ‘goed’ of ‘betrouwbaar’. Mensen vinden bepaalde individuen of professionals betrouwbaarder over bepaalde kwesties dan anderen. Dit feit is uitgebuit door klimaattegenstanders. Zij hebben gebruik gemaakt van PhD-dragende boodschappers (zelfs als deze geen actieve klimaatwetenschappers waren) om een tegenstrijdige boodschap aan het publiek, dat slecht uitgerust was om de nauwkeurigheid of redelijkheid van de gebruikte argumenten te beoordelen, over te brengen.

Het vertrouwen in de boodschapper heeft invloed op hoe mensen de overgebrachte kennis interpreteren. Vertrouwen in boodschappers, is echter afhankelijk van de context. Religieuze leiders kunnen worden vertrouwd als klimaatveranderingscommunicatie-inspanningen het probleem framen als een morele kwestie. Maar niet noodzakelijk als zij het probleem framen als veiligheidsissue of energievraagstuk. Mensen staan meer open bewijs te overwegen wanneer het wordt geaccepteerd of, idealiter, gepresenteerd door een deskundig lid van hun eigen gemeenschap. Omgekeerd zullen ze de informatie die in strijd is met hun waarden verwerpen wanneer zij zien dat het wordt bepleit door deskundigen waarvan ze de waarden verwerpen. Een manier om publiek te bereiken is om hun invloedrijke peers te werven. Zij moeten selectief geframede informatie over klimaatverandering doorgeven die resoneert met de achtergrond van de doelgroep en hun persoonlijke informatiebehoeften aanspreekt.

Klimaatveranderingscommunicatie – massamedia

Het communicatiekanaal is bepalend voor de inhoud van de boodschap, hoe de informatie kan worden overgebracht, in hoeveel tijd en ruimte, met welke middelen, en of er gelegenheid is voor dialoog, reflectie, en sociaal leren. Men neemt veelal aan dat de massamedia de meest effectieve manier is het brede publiek te bereiken dat nodig is voor mobilisatie. De aantrekkingskracht van het bereiken van grote aantallen via televisie, kranten en internet verdoezelt het feit dat deze informatie vaak wordt geconsumeerd zonder veel aandacht, en snel weggegooid of genegeerd wordt. Een andere beperking van massamedia is het onvermogen om berichten op maat te maken voor bepaalde doelgroepen. In het algemeen, terwijl de massamedia belangrijk zijn voor agendasetting, is face-to-face communicatie overtuigender. Deze laatste is namelijk meer persoonlijk, maakt duidelijk hoe de informatie wordt ontvangen, zodat boodschappers dienovereenkomstig kunnen reageren, en helpt de ontvanger te boeien en overtuigen.

Klimaatveranderingscommunicatie – kanaal

Het kost extra inspanning om die personen te bereiken van wie men anders geïsoleerd is en weerstand te overwinnen. De mogelijkheden van communicatietechnologieën zoals internet, nieuwe media en visualiseringstechnologieën zijn enorm uitgebreid. Sommigen zien deze ontwikkelingen als veelbelovende in het vergroten van betrokkenheid en penetratie in de samenleving, door kennisbehoeften te vervullen, leren te verbeteren, en maatschappelijke verdeeldheid en terugtrekking te overwinnen. De overvloed aan nieuwe media, waarvan vele slechts smalle segmenten van de bevolking zich bedienen, kunnen echter ook bestaande maatschappelijke verdeeldheid vergroten. En zorgen voor de verspreiding van foutieve informatie. Veranderingen in de mondiale media-industrie zijn eveneens belangrijk klimaatveranderingscommunicatie, zoals mediaconsolidatie, verlies van wetenschaps- of milieuverslaggevers, en een vernauwing van de nieuwsagenda.

Klimaatveranderingscommunicatie – concretiseren

Niet alleen ontbreekt het een gedeelte van het publiek aan kennis. Maar ook bestaan er bepaalde misvattingen over de relatieve bijdrage van verschillende activiteiten aan klimaatverandering. Dit suggereert een rol voor klimaatveranderingscommunicatie en educatie. Zo is er behoefte is aan objectificatie, waardoor koolstof tastbaar en concreet wordt. De theorie suggereert ook dat het nodig is om dit binnen vooraf bestaande kaders te verankeren om het onbekende bekend te maken. Zo kan het concept ‘koolstof’ verankerd worden binnen bestaande kaders van levensstijl, financiën of de goede zeden. Dergelijke benaderingen kunnen ook helpen bij het adresseren van de beperkte publieke motivatie om een koolstofarme levensstijl te adopteren.

Klimaatveranderingscommunicatie – duidelijkheid

Klimaatverandering is moeilijk waar te nemen en te begrijpen, zodat bij communicatie gebruik moet worden gemaakt van duidelijke, eenvoudigere metaforen, beelden en mentale modellen en aansprekende frames om de basis te leggen voor meer geschikte cognitieve verwerking. Ten tweede is klimaatverandering fundamenteel een gemedieerd, dubbelzinnig probleem voor de meeste doelgroepen en wordt het gemakkelijk overstemt door meer directe ervaringen. Dit betekent dat het publiek duidelijke, sterke en consistente signalen moet krijgen die de noodzakelijke veranderingen ondersteunen. Ten derde, is het veel te simplistisch om te veronderstellen dat mensen onderwijs, informatie, of begrip van de klimaatverandering ontberen, en dat wanneer eventuele kennishiaten worden gevuld individuen kunnen worden gedwongen om de bevindingen op een bepaalde manier te interpreteren en er automatisch klimaatactie zou volgen. Dat gezegd hebbende, is het onwaarschijnlijk dat beleidsmakers en publiek tot alomvattend klimaatbeleid komen als ze geen duidelijker beeld hebben van de urgentie van de situatie.

De meesten mensen ervaren klimaatverandering als een belangrijke kwestie die door de samenleving aangepakt moet worden, maar tegelijkertijd zien zij de kwestie als temporeel, geografisch en sociaal ver weg van het dagelijks leven. Directe persoonlijke ervaring van klimaat gerelateerde weersgevolgen vormt een manier waarop het afstandelijk en abstracte karakter van de klimaatverandering meer saillant voor mensen kan worden. En publieke betrokkenheid bij zowel persoonlijke als beleidsreacties vergroot kan worden.

Dit artikel is onderdeel van een serie.

Lees meer:

Part 1 –  Climate change – how do we drive climate action?
Part 2 –  Action on Climate Change – Moving People
Part 4 –  Enabling Climate Action – Motivation and Barriers
Infographic – How are we taking action on Climate Change?
Resources – Resources 3Bplus articles climate change

nl_NLNederlands