Alhoewel de meeste ouderen graag thuis oud willen worden, hebben zij diverse redenen om voor een zorginstelling te kiezen, zoals het verminderen van eenzaamheid en isolatie, een verslechterende gezondheid en positieve elementen in de omgeving. In deze serie artikelen wordt gekeken naar de redenen van ouderen en hun naasten om te kiezen voor een zorginstelling. Ook wordt er ingegaan op het besluitvormingsproces dat hieraan voorafgaat.
De redenen van ouderen om te kiezen voor een zorginstelling werden in het vorige artikel in deze serie besproken. Om het besluitvormingsproces achter de verhuizing naar een zorginstelling voor ouderen te doorgronden, kunnen deze redenen bekeken worden vanuit een indeling in twee factoren: push- en pullfactoren. Pushfactoren betreffen zaken die ouderen naar de intrek in een zorginstelling voor ouderen sturen, zoals veranderingen in levensstijl of gezondheid van de oudere in kwestie of de partner. Ook kan gedacht worden aan het niet meer kunnen onderhouden van de woning, het niet meer willen hebben van verantwoordelijkheden, en sociale isolatie en eenzaamheid. Pullfactoren daarentegen trekken mensen aan tot een nieuwe omgeving, zoals wanneer deze betaalbaarder is, de aanwezige faciliteiten beter zijn, deze veiliger is, en vrienden en familie dichterbij brengt. Het is voor de ouderen in kwestie van groot belang dat de pullfactoren de overhand hebben in het besluitvormingsproces. Een bepaalde mate van autonomie en zelfbeschikking is van cruciaal belang voor hun fysieke en geestelijke gezondheid. Wanneer ouderen zelf hebben gekozen voor intrek in een verzorgingsinstelling passen zij zich sneller aan, ervaren zij hun verblijf als positiever en zijn zij gelukkiger met hun leven. Dit in tegenstelling tot de ouderen voor wie deze keuze noodzakelijk is vanwege gezondheidsbehoeften of opgedrongen is door anderen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Actieve betrokkenheid van ouderen bij het besluitvormingsproces kan alleen plaatsvinden wanneer ouderen op de hoogte zijn van rechten en keuzevrijheid. Ook is het van belang dat zij kunnen communiceren en debatteren over deze keuzes, en informatie over opties kunnen verzamelen en evalueren. Het is echter slechts een kleine groep die daadwerkelijk zo’n actieve rol kan spelen in dit proces. Dit is in tegenstelling tot rapportage van zorgverleners over dit proces. Hierin wordt deze beslissing voor keuze voor een zorginstelling voor ouderen vrijwel altijd aan ouderen toegeschreven. Deze discrepantie kan verklaard worden door het feit dat ouderen het lastig vinden zorgverleners weerstand te bieden en hun naasten niet tot last willen zijn. Zodoende stemmen ze in met een beslissing die gemaakt is door anderen.
Een oorzaak voor het uitsluiten van ouderen in het besluitvormingsproces kan gezocht worden in het feit dat naasten weerstand voelen dit proces en het gesprek te starten. Verzorgingshuizen worden over het algemeen gezien als plaatsen waar ouderen vervreemden en overlijden. Zodoende wordt er onderling weinig over gesproken en wordt het besluitvormingsproces pas last minute gestart. Hiernaast kan ook een plotselinge verandering (in gezondheid) of noodzakelijke ziekenhuisopname het besluitvormingsproces versnellen. Hierbij is een keuze niet gepland en moet deze snel gemaakt worden door een naaste of zorgverlener.
Dit artikel is onderdeel van een serie.
Lees meer:
Deel 1 – De keuze voor een zorginstelling door ouderen
Deel 3 – Ouderen in een zorginstelling: de keuze van naasten
Infographic – Als thuis wonen niet meer gaat
Bronnen – Bronnen 3Bplus artikelen zorginstelling
