Het idee achter deze whitepaper van de IPCC is dat klimaatwetenschap toegankelijk moet zijn voor stedelijke beleidsmakers. Zonder medewerking van steden is het namelijk niet mogelijk de opwarming van de aarde te beperken tot de veelbesproken 1,5°C. Sterker nog: de effecten van de acties van een stad zijn niet beperkt tot de eigen grenzen of regio. Gelukkig zijn er tal van acties die deze beleidsmakers – samen met inwoners en bedrijven – kunnen nemen.
Klimaatverandering vormt een ernstige bedreiging voor onze planeet. De wereld is al 1 graad opgewarmd boven pre-industriële niveaus; het gevolg van menselijke activiteiten. Bij de huidige opwarmsnelheid (van 0,2°C per decennium) zal de aarde tussen 2030 en 2052 met 1,5°C opgewarmd zijn bereiken. En aangezien we nu al effecten van die ene graad ondervinden, is elke tiende graad verdere opwarming belangrijk!
De gevolgen van klimaatverandering zullen in de komende decennia worden gevoeld door de 8 miljard mensen op onze planeet. Ruim 70 procent van woont in steden. Wanneer we niets doen, zal klimaatverandering globale en lokale ecosystemen blootstellen aan toenemende risico’s, waardoor een groot deel van de economische en sociale vooruitgang, die we sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog en de vorming van de Verenigde Naties meemaken, teniet gedaan zal worden. Veel klimaatrisico’s zullen het grootst zijn in steden.
De benodigde acties zijn duidelijk: als we de opwarming van de aarde echt tot die 1,5°C willen beperken, moeten we de uitstoot van broeikasgassen (BKG) in de komende decennia aanzienlijk verminderen.
Als we de wereldwijde CO2-uitstoot in dertig jaar tijd terug kunnen brengen naar nul, is er een kans van één op twee dat we onze doelen halen. Om deze kans te vergroten tot een kans van twee op drie, moet de CO2-uitstoot in twintig jaar tijd tot nul worden teruggebracht. Daarnaast moeten ook de emissies van onder meer methaan en stikstof sterk worden verminderd. Hoe eerder we beginnen met het terugdringen van onze uitstoot, hoe groter onze kans om onze doelen te halen dus is én hoe goedkoper het is!
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Acties die de opwarming van de aarde beperken tot 1,5°C vereisen aanzienlijke veranderingen in vier systemen: energie, landgebruik, infrastructuur en industrie. Daarmee wordt ook meteen de grote rol voor steden duidelijk. Het beperken van de opwarming tot 1,5°C vereist onmiddellijke actie binnen en tussen systemen. Gelukkig zijn sommige stedelijke gebieden al begonnen met het verminderen van hun uitstoot. De meeste steden moeten wat betreft acties (en ambities) echter nog een flink tandje bijzetten.
Verschillende technologische innovaties kunnen worden ingezet om de opwarming van de aarde te beperken. In het rapport worden bijvoorbeeld smart grids genoemd. Ook is het zaak inwoners bewust maken van de milieu-impact van hun energiekeuzes. Op dezelfde manier kunnen nieuwe technologieën ingezet worden om de efficiëntie van het openbaar vervoer te optimaliseren en het delen van voertuigen mogelijk te maken. Dergelijke acties kunnen relatief snel en grootschalig worden ingezet. Extra fijn is dat het effect wordt versterkt door de dichtheid van steden!
Om deze nieuwe technologieën te introduceren, is beleid nodig dat onderzoek en marktintroductie stimuleert, evenals samenwerking tussen overheden en bedrijven. Sowieso zijn betrokkenheid en coördinatie onmisbaar om allerlei psychologische, culturele en economische belemmeringen te overwinnen. Het is belangrijk om ook te wijzen op de voordelen van emissiereducties, waaronder het creëren van banen, verbeterde luchtkwaliteit en een grotere weerbaarheid tegen extreme gebeurtenissen, zoals overstromingen.
Het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5 ° C hangt dus in ieder geval voor een groot deel af van stedelijke acties en beleid. Gelukkig zijn alle tools voorhanden. Met andere woorden: de besproken systeemveranderingen zijn haalbaar! Ook kunnen ervaringen van steden die enkele overgangen al met succes hebben doorlopen als voorbeeld worden gebruikt voor andere steden.
Het rapport roept stedelijke beleidsmakers zodoende aan de tools aan te grijpen en de uitdaging aan te gaan. Niet in de verre toekomst maar – zoals het rapport duidelijk maakt – in de komende twee decennia.
Meer lezen over dit onderwerp?
Misschien vind je deze artikelen ook interessant:
Wat is het stikstofprobleem en wat zijn de gevaren?
FAQ over duurzaamheid
Wat is waterstofenergieopslag en wat zijn de toepassingen?
