In deze serie artikelen wordt gekeken naar de combinatie van ouderen en techniek. Ouderen accepteren innovaties op het gebied van techniek en domotica niet altijd (direct). De theorieën die deze weerstand verklaren, worden in dit artikel toegepast op ouderen en techniek. Ook wordt er gekeken naar de acceptatie van domotica.
Over het algemeen hebben ouderen een positieve attitude ten opzichte van techniek. Desondanks maken zij minder vaak gebruik van techniek dan jongeren. In de westerse wereld waar het gebruik niet afhankelijk is van economische factoren blijkt leeftijd een van de grootste determinanten van de acceptatie van techniek. Het UTAUT-model is met een aantal aanpassingen toe te passen op ouderen en techniek. Zo is deze onder andere gebruikt om de acceptatie van robots, computers, telefoons en domotica door ouderen te onderzoeken. Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Ouderen accepteren techniek als zij geloven dat deze techniek hun leven zou kunnen verbeteren en hun behoeften zou kunnen vervullen (prestatieverwachting). Daarnaast waarderen ze techniek die hun dagelijks leven gemakkelijker maakt, veiligheid en bescherming biedt, en hun onafhankelijkheid en kwaliteit van leven vergroot. Eveneens kunnen de meningen van naasten (subjectieve norm) invloed hebben op de keuze techniek te accepteren. Dit geldt vooral voor kinderen, maar ook leeftijdsgenoten, zorgverleners, vrienden en andere familieleden kunnen een rol spelen. Deze invloed loopt voornamelijk indirect via nut. Oftewel: de mening van naasten is van belang bij de ontwikkeling van gedachten over nut van techniek. Daarnaast is gebruiksgemak (inspanningsverwachting) eveneens van invloed op de relatie tussen ouderen en techniek. Zo resulteren moeilijkheden in het verwerken van complexe stimuli en het richten van aandacht, grotere gepercipieerde risico’s van gebruik en een gebrekkig experimenteren allemaal in de perceptie dat het apparaat te lastig te gebruiken is. Voor sommige ouderen speelt gebruiksgemak een minder grote rol. Bij hen draait het meer om de voordelen dan om kosten van techniek en is een (grotere) inspanning zodoende minder van belang. Ouderen zijn er vaak niet zeker van dat zij kunnen profiteren van de vooruitgang en voordelen die techniek biedt. Zij achten zichzelf niet vaardig genoeg om de techniek te gebruiken, doordat zij een lage zelfredzaamheid en een hoge angst wat betreft deze producten hebben. Dit gevoelde ongemak heeft onder andere een negatief effect op gepercipieerd gebruiksgemak. Acceptatie door ouderen neemt toe wanneer er hulp beschikbaar is en zij ervaren over voldoende kennis te beschikken (faciliterende condities). Ten slotte heeft plezier van het gebruik van techniek eveneens een positieve invloed op gepercipieerd gebruiksgemak, nut en acceptatie.
Dit artikel is onderdeel van een serie.
Lees meer:
Deel 1 – Acceptatie van techniek door ouderen – acceptatietheorieën
Deel 3 – Acceptatie van domotica door ouderen – UTAUT toegepast
Deel 4 – Hoe zorg je voor techniekacceptatie door ouderen?
Infographic – Techniekacceptatie door ouderen
