Klimaatveranderingscommunicatie is onderdeel van informatieve interventiestrategieën die gericht zijn de percepties, normen, kennis, attitudes en motivaties te veranderen die ten grondslag liggen aan gedrag. In de vorige artikelen in deze serie stelden we al dat communicatie speelt een belangrijke en constructieve rol speelt bij de vorming van kennis, publieke betrokkenheid en gedrag. In dit derde deel van het actieplan klimaatverandering naar duurzaam gedrag worden verdere punten opgesteld, waarmee klimaatveranderingscommunicatie geoptimaliseerd kan worden.
Het communicatiekanaal is bepalend voor de inhoud van de boodschap, hoe de informatie kan worden overgebracht, in hoeveel tijd en ruimte, met welke middelen, en of er gelegenheid is voor dialoog, reflectie, en sociaal leren. De kans op succes wordt groter als je het juiste kanaal kiest. Denk na over hoe je publiek de communicatie-inspanning wil ontvangen. In het algemeen is face-to-face communicatie overtuigender dan massacommunicatie. Aangezien deze meer persoonlijk, boeiend en overtuigend is, en direct duidelijk maakt hoe de informatie wordt ontvangen. Hierdoor kunnen boodschappers dienovereenkomstig reageren. Daarnaast zijn de mogelijkheden van nieuwe media om mensen te prikkelen en persoonlijk te benaderen ook enorm uitgebreid.Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Het is bij de keuze voor een kanaal uiteraard belangrijk rekening te houden met de voorkeur van je publiek. Maar ook na te gaan hoeveel je verlangt van je publiek. Wanneer het voldoende is dat zij een korte blik werpen op je communicatie-inspanning, omdat je alleen hun nieuwsgierigheid wil prikkelen of hen ergens bewust van wilt maken, is een blogpost of een social media-serie geschikt. Wanneer het gaat om een investering van meer dan vijftien minuten is het verstandiger te kiezen voor fysieke tekst in een tijdschrift of een boek.
Daarnaast is het bij de keuze voor een bepaald kanaal van belang na te gaan wat je wilt dat mensen met je boodschap doen. Als het gaat om het delen van een boodschap is online media een logischere keuze. Een ander aspect betreft de keuze tussen directe en indirecte communicatie. Zo kan het soms is het ook nuttig om de inspanning te richten op de mensen naar wie je doelgroep luistert, zoals politici, geestelijken, opinieleiders, etc.
Aangezien het brein selectief is en onze focus beperkt is, moet het publiek een reden hebben om hun aandacht te richten op de communicatie-inspanning in kwestie. We filteren informatie op basis van belangrijkheid. Zo wordt aandacht getrokken door veranderingen in de omgeving, fysieke behoeften, onze naam, emotie, contrast en nieuwigheid. Om patronen, waardoor de aandacht verslapt, te doorbreken, kunnen teksten bijvoorbeeld afgewisseld worden in hun achtergrondkleur en positie en kunnen afbeeldingen toegevoegd worden. Ook is het bruikbaar om de boodschap niet te lang te maken, een enkel probleem, element en actie uit te kiezen en niet te veel onderwerpen in een enkele communicatie-inspanning te willen over te brengen. Houd het vooral simpel. Wanneer het publiek je boodschap te lastig vindt of zij in verwarring raken, verliezen zij gegarandeerd de aandacht.
In het kader van aandacht werkt een video of een foto vaak beter. Aangezien deze esthetisch aanspreken, begrijpelijkheid vergroten, de verbeeldingskracht en emoties aanspreken en de boodschap meer memorabel maken. Deze communicatievorm stimuleert eveneens participatie op social media. Ook een videoboodschap, foto of illustratie kan echter niet zonder titel. Voorbeelden die de aandacht grijpen, geven bijvoorbeeld een voordeel voor de lezer weer, bieden een garantie, of geven aan hoe iets bereikt kan worden. Wees in de titel zo specifiek mogelijk en wijs op de voordelen die het publiek te zien zal krijgen.
Wanneer de communicatie-inspanning interessant en onderhoudend genoeg blijft, kan de aandacht van het publiek gevangen blijven. Om een verhaal boeiend te vertellen, kan deze persoonlijk gemaakt worden zijn. Ook kan gebruik worden gemaakt van een fabel of historische gebeurtenis. Neem het publiek mee het verhaal in, zodat ze zichzelf kunnen voorstellen als de persoon die de actie uitvoert. Ook kan het helpen een retorische vraag te stellen die tot nadenken leidt, en het publiek het met de boodschapper eens doet zijn.
Daarnaast kan een boodschapper door middel van een krachtige quote handig gebruik maken van de geloofwaardigheid, charme en bekendheid van de bron. De quote moet betekenis hebben voor het publiek en relevant zijn. Aansluitend kan gebruik worden gemaakt van een verrassende clou of dwingende beeldspraak. Leg een nieuw verband of gebruik een nieuwe metafoor om mensen hun verbeeldingskracht aan te spreken en daarmee de aandacht te grijpen. Het werkt echter vaak averechts om te creatief proberen te doen; houd de boodschap wel duidelijk en beknopt. Emoties kunnen eveneens een rol spelen, zeker ook om de boodschap te onthouden. Mensen kunnen zich vereenzelvigen met een gevoel, op een manier die niet met getallen, statistieken of logica kan.
Dit artikel is onderdeel van een serie.
Lees meer:
Deel 1 – Klimaatverandering – actieplan naar duurzaam gedrag Deel 2 – De weg naar duurzaam leven – klimaatveranderingscommunicatie Deel 4 – Het overwinnen van barrières voor klimaatactie Deel 5 – Het bereiken van een duurzame manier van leven Infographic – Klimaatplan naar duurzaamheid Bronnen – Bronnen 3Bplus artikelen duurzaamheid
